Zdjęcia pantomograficzne, zwane również pantomogramami, to rodzaj rentgenowskich zdjęć przeglądowych jamy ustnej. Wykorzystują one promieniowanie rentgenowskie, które przechodzi przez struktury twarzoczaszki, tworząc obraz na specjalnej płycie lub cyfrowym detektorze. Dzięki temu uzyskujemy jedno, spójne zdjęcie przedstawiające wszystkie struktury jamy ustnej, takie jak zęby, korzenie, kości szczęk oraz zatoki przynosowe.
Jedną z głównych zalet pantomogramów jest ich nieinwazyjność – badanie jest całkowicie bezbolesne i nie wymaga kontaktu z narządami pacjenta. Ponadto, ze względu na niewielką ilość użytego promieniowania, jest to metoda bezpieczna nawet dla osób w ciąży czy dzieci. Zdjęcia pantomograficzne pozwalają na szybką i precyzyjną ocenę stanu jamy ustnej, co jest kluczowe dla planowania dalszego leczenia stomatologicznego.
Pantomogramy są wykonywane w wielu sytuacjach, zarówno diagnostycznych, jak i leczniczych. Przede wszystkim są one zalecane w celu oceny stanu uzębienia oraz diagnostyki chorób przyzębia, takich jak próchnica czy parodontoza. Ponadto, pantomogramy są niezbędne do oceny położenia zębów mądrości oraz planowania ich ewentualnego usunięcia. Zdjęcia te są również wykorzystywane w diagnostyce urazów szczęk i zatok przynosowych, a także w planowaniu leczenia ortodontycznego.
Badanie pantomograficzne jest proste i szybkie. Pacjent siada na specjalnym fotelu, a jego głowa jest stabilizowana za pomocą oparcia. Następnie technik umieszcza płytę lub detektor po przeciwległej stronie głowy pacjenta i uruchamia aparat rentgenowski. Promieniowanie przechodzi przez struktury twarzoczaszki, tworząc obraz na płycie lub detektorze. Cały proces trwa zaledwie kilka minut i nie powoduje żadnego dyskomfortu dla pacjenta.
Mimo swojej przydatności, pantomogramy mają również pewne ograniczenia. Przede wszystkim, jako zdjęcia przeglądowe, nie są w stanie pokazać szczegółów struktury tkanek miękkich, takich jak błona śluzowa czy mięśnie. Ponadto, ze względu na sposób tworzenia obrazu, mogą występować pewne zniekształcenia geometryczne, które utrudniają precyzyjną ocenę stanu poszczególnych zębów czy kości.
